لزوم امنيت سازی در فضاهايی كه حضور زنان بيشتر است
نشنيدن صدای زنان باعث ناديده گرفته شدن آنها می شود. بنابراين، موضوع سازماندهی زنان در جامعه مدنی اهميت بسيار زيادي دارد. همچنين بايد با همكاری در شورای شهر، سطح آگاهي مسئولان سياستگذاری و متخصصان و دستاندركاران شهرسازی را نسبت به اثر تصميماتشان بر زندگی زنان و مردان افزايش داد.
سياستگذاری و برنامهريزی بر پايه ديدگاه جنسيتی موضوعی آموختنی است. اين يادگيری به جنسيت دستاندركاران شهری بستگي ندارد، بلكه به ديدگاههای آنها وابسته است. در دانش برنامهريزی و اقدامات شهرسازی بايد ديدگاه جنسيتی را لحاظ كرده و از آن بهعنوان راهكار مطلوب استفاده نمود. اين كار در كنار اقدام عمومی نقطه شروعی خواهد بود برای مقابله با ديدگاهی كه در گذشته وجود داشته و منافع و نيازهای زنان را به اندازه منافع و نيازهای مردان در سرمايهگذاری يا سياستگذاری شهری در نظر نمی گرفته است. توجه داشته باشيم كه ساكنان شهر مردان و زنانی هستند كه در هر مرحله از زندگی منافع و نيازهای متنوعی دارند و شرايط خانواده و محله برای هر يك از آنها متفاوت است. تجربه زنان و مردان و نحوه استفاده آنها از شهر با يكديگر متفاوت است و هميشه با پيشبينی مسئولان برنامهريزی مطابقت ندارد.
برخی از موارد مغفول مانده در مديريت شهری و توجه به ساختار جنسيتی زنان در ساختار سيستم شهری در ذيل اشاره شده است.
منابع درآمدی از منظر اقتصاد شهری:
زنان در جوامع شهری معمولاً به سه دليل بيشتر از فقر رنج ميبرند: نخست اين كه دستمزدشان كافی نيست، شغلشان پارهوقت است يا امنيت شغلی ندارند (حتي در مواردی كه سطح بيكاری مردان بالا است يا كارفرماها استخدام كارگران زن را ترجيح می دهند)؛ دوم اينكه توزيع منابع و قدرت تصميمگيری در خانواده برابر نيست و در نتيجه زنان هميشه اختيار درآمد خود را ندارند؛ و سوم اينكه دسترسی زنان به منابع و دارايی در جامعه معمولاً به اندازه مردان نيست. با توجه به افزايش زنان سرپرست خانوار در شهرهای مختلف و نيز تعداد رو به افزايش زنانی كه مسئول نگهداری از خانواده هستند، ضرورت استفاده از ديدگاه جنسيتی در مقابله با مسأله فقر شهری بيشتر شده است به عنوان مثال، فضای شهری برای زنان امكان و موقعيت اشتغال بيشتری نسبت به محيط روستايی فراهم می كند.
با اين همه بازار كار در شهرها هميشه از خطوط جنسيتي جدا مانده است، زنان فقيرتر بيشتر به مشاغلي چون نظافتچيگري يا فروشندگي روي ميآورند و در حاشيه شهر سكنا ميگزينند با وجود آنكه رخي برنامهريزان و مديران شهري دستفروشي را جلوهاي از آشفتگي و ازدحام فرودستان ميبينند و از آن احتراز ميكنند ولي عدم توجه به مساله زنان دستفروش و ساماندهي آنها با توجه به ماهيت جنسيتي شان از مهمترين مسايلي است كه اينروزها باوجود روند روبه روشد و افزايشي در سطح شهر بجز مواردي مقطعي و سطحي ، مغفول مانده است بويژه براي زنان واجد معنايي امنيت آفرين در فضاي شهري نيز هست. علاوه بر اين به رسميت شناختن شيوه امرار معاش بخشي از جامعه و تلاش براي تسهيل آن، براي برنامهريزان شهري وظيفهاي اخلاقي است. شايد بتوان گفت چنين غفلتي باعث شده مديران شهري با همدستي نيروهاي پليس هر روز فعاليت دستفروشان را محدودتر كنند.
توجه به نياز جنسيتی در مبلمان سيستم حمل و نقل شهری:
با توجه به اينكه ساختمان و ساختار شهرها تا چندين نسل باقی ميماند، ميتوان گفت معماری، طراحی شهری، برنامهريزی برای كاربری زمين، و زيرساختها از هر نسل به نسل ديگر منتقل می شود. در شكل سنتی برنامهريزی شهری، شهرها به چند قسمت برای فعاليتهای مشخص تقسيم می شوند و خانهها، بازارها، و كارخانهها در نقاط جداگانه قرار ميگيرند. امروزه، شهرهايي كه به اين شكل طراحي ميشوند ديگر با واقعيت زندگي مردان و زنان همخواني ندارند شهر مكان زندگي اجتماعي در جامعه مدني است، جامعه اي كه در عين حفظ آزادي هاي فردي شهروندان، زمينه كار، بحث، جريان اطلاعات، مشاركت و … را براي گروه هاي مختلف انساني به صورت مسالمت آميز فراهم مي كند.(حبيبي،1384)
نبايد فراموش كرد كه زنان مانند مردان هميشه كفش پاشنه كوتاه و تخت نمي پوشند و اگر كفپوش ها به درستي طراحي شده باشند نبايد معلولين و ساير افراد به آساني روي آن ليز بخورند و يا دچار مخاطرات ديگر شوند (فاضلي ،1387)
GMUD برقراری تساوی و عدالت بين زن و مرد در رابطه با طراحی محيطی است. شيوه طراحي GMUD، به شيوه های مختلف زندگی حساس می باشد و برای تمامي افراد با نيازهای مختلف فرصت هايی برابر فراهم مي كند تا از زندگی شهری با كيفيت بالاتری برخوردار باشند.
نویسنده: اکرم (سمیرا) مهدویزاده؛ فعال اجتماعی حوزه زنان و کودکان
مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی ایران