واکاوی علل و عوامل فقر در ایران

علل و عوامل فقر در ایران: در این مقاله، در مورد فقر در ایران، علل و عوامل فقر در ایران و راهکارهای کاهش فقر در کشور به اختصار توضیح داده شده می شود.

فقر در ایران

شاید برای توضیح فقر در ایران نیازی به چیدن عبارات و بیان جملات ثقیل نباشد. همین که به اطراف خودمان بنگریم و زندگی مردم را در کوچه و خیابان بینیم کفایت می کند. سفره های مردم پُر از خالی است و نتیجه سطل های زباله ای که میزبان عده ای از مردم همین جامعه اند. بی شک، یکی از اصلی ترین علل و عوامل فقر در ایران معضل بیکاری است. شاید اگر فقر را برابر با نداری و بی پولی بدانیم، حتما نداشتن منبع درآمد و کار عامل اساسی شکل گیری آن خواهد بود. اما حاصل این ترکیب ناخوشایند منجر به ایجاد اثر سوء در دل جامعه می شود.

عده ای که زندگی آبرومندانه را در پیش گرفته اند، به ناچار نان در خونشان می زنند و با سیلی صورت خود را سرخ نگه می دارند. در نقطه مقابل، برخی دیگر در بهترین حالت رو به تکدیگری می آورند. فاجعه بارتر وقتی است که فقر عامل دزدی، زورگیری، آدم ربایی و سایر جرایم خشن می شود.

مبارزه با فقر

چگونه با فقر مبارزه کنیم؟ فقر در ایران اگرچه که در حال تبدیل شدن به غولی بزرگ است که بر وسعت جغرافیای کشور سایه انداخته، اما کنترل و غلبه بر آن غیر ممکن نیست. درست است که تحریم های ظالمانه ای که بر کشور تحمیل شده اند در افزایش نرخ بیکاری و کوچک شدن سفره های مردم اثر مستقیم داشته اند. اما تصمیم گیرندگان و سیاستگذاران همواره باید به دنبال راهکارهای کاهش فقر در کشور باشند. قطعا با اندکی همت، می توان با اتخاذ رویکردهای مناسب و جهادی اصول اساسی فقرزدایی را به صورت عملی در کشور اجرا کرد.

برای مقابله با فقر در ایران، تکلیف شرعی و قانونی بر دولت و مسئولین کشور است که با تقویت بنیه اقتصادی مملکت و کمک به ایجاد کسب و کارهای خُرد، گامی مثبت در جهت کاهش نرخ بیکاری و به تبع آن کاهش فقر بردارند. از سمتی دیگر، بنیاد های خیریه و مردم نهاد، بخش خصوصی، کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی به عنوان سازمان های تأثیر گذار می توانند در جهت شکل گیری مشاغل و درآمد زایی به مناطق محروم و قشر کمتر برخوردار جامعه کمک کنند.

راه اندازی کسب و کار هایی خُرد که منجر به درآمد زایی و بهتر شدن وضع مالی این افراد شود. نکته ای که در این مورد حائز اهمیت است، آموزش مستمر و رها نکردن این صاحبان کسب و کار در جهت بهبود سطح کیفی زندگی و درآمدشان است.

مقام معظم رهبری در دیدار با اعضاء هیئت دولت در ۱۳۸۳/۰۸/۲۰ بخشی از نامه حضرت علی (ع) به مالک اشتر را در مورد فقر مردم نقل می فرمایند که به خوبی نشان دهنده دیدگاه ایشان در رابطه با فقر و پیشگیری از بروز آن در جامعه است. حضرت علی (ع) چنین می فرمایند: “همانا ویرانی زمین به دلیل تنگدستی مردم است، و تنگدستی مردم، به جهت غارت اموال از طرف زمامدارانی است که به آینده حکومتشان اعتماد ندارند.” و در ادامه سخنرانی مقام معظم رهبری می فرمایند: ” اگر می‌خواهیم دنیا آباد شود، باید خودمان را کنترل کنیم. من و شما که زمامدار و مدیر هستیم و اداره‌ی امور مالی و صنعتی و کشاورزی کشور دست ماست – یعنی گلوگاه‌های فعال کشور دست من و شماست – باید خود را کنترل کنیم. فقط شخص خود ما نیستیم؛ ما یعنی مجموعه. شما، یعنی شما و معاونان و مدیران و مسؤولانِ اثرگذارتان.”

نویسنده: دکتر جواد طلسچی یکتا
مدیر رسانه مددکاری اجتماعی ایرانیان