لزوم ارائه خدمات روانی – اجتماعی به روستائیان و عشایر

سلامت، بخشی از سرمایه‌ی انسانی و اساسی‌ترین جزء رفاه هر جامعه است. سلامت بنیادی‌ترین عنوانی است که حیات انسان به آن استوار است. برخورداری اعضاء جامعه از سلامت یک حق انسانی است. سلامت در طول زمان از یک مفهوم انفرادی به یک هدف جهانی مبدل گشته و تحقق آن منوط به تامین سطح مناسبی از کیفیت زندگی شده‌است. فقدان یا نقصان سلامت اعضاء یک جامعه، از دیدگاه اجتماعی سبب ناتوانی افراد در ایفای نقش‌های اجتماعی، اختلال در نظم اجتماعی و ناتوانی جامعه در دستیابی به سطح معینی از توسعه می‌شود. در اساس‌نامه سازمان جهانی بهداشت سلامت به عنوان “حالت بهینه خوب بودن جسمی، روانی و اجتماعی” تعریف شده است. ولی در اغلب موارد هنگامی سخن از سلامت به میان می‌آید عمدتاً بُعد جسمیِ سلامت مدنظر است و ابعاد روانی و اجتماعی مورد غفلت قرار گرفته‌اند. غفلت از ابعاد مختلف سلامت گاهاً ممکن است آسیب های جبران ناپذیری بر پیکره جامعه وارد کند و این غفلت از ابعاد روانی و اجتماعی سلامت در جامعه روستایی و عشایری که دسترسی کمتری به امکانات سطح جامعه دارند نمود بیشتری دارد. و در برنامه ریزی‌های کلان کشوری تدابیر کمی جهت ارتقاء ابعاد روانی- اجتماعیِ سلامت در بین مردم روستایی و عشایری در نظر گرفته شده است.
با توجه به اهمیت سلامت پایدار در جامعه برای دست یابی به توسعه و رفاه پایدار، لزوم ایجاد شبکه های خدمات روانی و اجتماعی در روستاها و گسترش آنها به شهرها احساس می‌شود. که در این شبکه‌ها با حضور نیروهای متخصص روان‌شناس، روان‌پزشک، مشاور و مددکار اجتماعی بتوان در جهت ارتقاء کیفت زندگی و سطح سلامت افراد گام‌های موثری برداشت. در برخوردهایی که شخصاً با عشایر و روستائیان داشته ام به مواردی برخورد کردم که بروز یک مشکل در خانواده مانند اختلال روانی در یک عضو خانواده، اعتیاد فرزند خانواده، طلاق دختر خانواده، بیکاری، خشکسالی، معلولیت، و …. باعث مشکلات فراوان در خانواده و در نهایت مهاجرت خانواده به حاشیه شهرها شده است، در صورتی‌که می‌توان با ارائه خدمات روانی – اجتماعی به این‌گونه خانواده آنان را در حل مسئله شان توانمند کرد و سطح سلامت روانی و اجتماعی آنان را ارتقاء داد. علاوه بر آن مددکاران اجتماعی می‌تواند با نیازهای سنجی های که در سطح روستا ها انجام می‌دهند با اجرای طرح های جامعه ای علاوه بر ارتقاء سطح سلامت اجتماعی، روستائیان را توانمند کرده و از مهاجرت بی‌رویه و غیر ضروری آنان به حاشیه شهرها پیشگیری کنند.

پروانه خفتان؛ کارشناس ارشد مددکاری اجتماعی