مقدمه‌ای بر مددکاری اجتماعی، ازدواج و خانواده

مقدمه‌ای بر مددکاری اجتماعی، ازدواج و خانواده

نویسنده: حامد صادق مقدم جوان

دانشجوی کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی
عضو تیم تخصصی مددکاری اجتماعی انجمن ازدواج و خانواده کشور

مددکاری اجتماعی، ازدواج و خانواده: ازدواج و خانواده در اکثر جوامع ساختارهای کلیدی است. از نظر تاریخی این دو ارتباط پیچیده‌ای با هم دارند. رابطه بین ازدواج و خانواده موضوع جالبی برای مطالعه متخصصین حرفه‌های یاورانه و علوم انسانی است. در تعریف ازدواج اتفاق نظر وجود ندارد و متخصصین به یک معنای واحد برای ازدواج نرسیده‌اند. در این بین متخصصین امور اجتماعی ازدواج را قراردادی اجتماعی و قانونی بین دو نفر می‌دانند.

مددکاری اجتماعی، ازدواج و خانواده

جامعه شناسان و مددکاران اجتماعی به رابطه بین نهاد ازدواج و نهاد خانواده علاقه‌مند هستند زیرا از نظر تاریخی ازدواج باعث ایجاد خانواده می‌شود و خانواده‌ها اساسی ترین واحد اجتماعی هستند که جامعه بر اساس آن بنا می‌شود. خانواده را می‌توان یک شوهر، همسر و فرزندان یا حتی حیوان خانگی دانست. معمولاً در الگوها این تعریف از خانواده وجود دارد اما سوال این است که خانواده تک والد یا یک زوج همجنسگرا را هم می‌توان خانواده دانست؟ متخصصین امور اجتماعی در تعریف خانواده به روابط اعضاء و نقش‌های آنها توجه می‌کنند. آنها خانواده را گروهی اجتماعی می‌دانند که روابط عاطفی بین اعضا وجود دارد و نوعی واحد اقتصادی در جامعه است.

اکثر مطالعات در زمینه خانواده و ازدواج، عواملی مانند صنعتی شدن، گسترش جمعیت و توسعه شهرنشینی را برهم زننده ساختار جامعه و متعاقب آن خانواده ها معرفی می‌‍کنند. برای مثال تبدیل خانواده گسترده به هسته‌ای از جمله این تغییرات ناشی از این عوامل است. علاوه بر این طی چند دهه گذشته، تغییرات گسترده در روابط زن و مرد، هنجارهای جنسی، میزان زاد و ولد و میزان طلاق با سرعت در میان اقشار جامعه اتفاق افتاده است. امروزه افراد، دیر ازدواج می‌کنند، فرزندان کمتری دارند و بیشتر از گذشته طلاق می‌گیرند. گزینه‌های غیر سنتی برای ازدواج مانند مادر تنها یا خانواده های تک والدی پدید آمده است. قاعدتاً این روند کنونی نگران کننده است، جایی که هنجارهای سنتی خانواده از بین رفته و هنوز رهنمودهای جدید خواستگاری و ازدواج روشن نشده است. این تغییرات و عدم سیاست گذاری‌های اجتماعی متناسب با تغییرات به منظور پاسخگویی منجر به مشکلاتی می‌شود که علاوه بر فروپاشی نظام خانواده، منجر به بروز برخی آسیب‌های اجتماعی می‌شود. بنابراین در این راستا می‌توان با بهره گیری از متخصصین حرفه های یاورانه مانند روانشناسان و مددکاران اجتماعی به این تغییرات پاسخ مناسب داد و از بروز اختلافات و آسیب‌های خانوادگی یا اجتماعی پیشگیری نمود.

متن کامل مقاله را از اینجا دریافت نمایید.