ذهن آگاهی؛ ابزاری برای خود مراقبتی در بحران کرونا و فرای آن

ذهن آگاهی؛ ابزاری برای خود مراقبتی در بحران کرونا و فرای آن
نوشته شده توسط دِبورا لیسانسکی بِک؛ کارشناس ارشد مددکاری

ذهن آگاهی و خودمراقبتی در مددکاری اجتماعی: شروع سال ۲۰۲۰ با بحران حاد ناشی از تأثیرات پدیده ای نو با نام ویروس همه گیر کووید ۱۹ همراه بود. این بحران بر حوزه های متعدد زندگی ما انسان ها چه از منظر جسمی، احساسی، روانی، اجتماعی، اقتصادی،و شغلی بدون در نظر گرفتن وضعیت خاصِّ مان اثر گذاشته است. این بحران همچنین بر مددجویانی که مستقیماً با آن ها کار کرده و تمامی افرادی که در جامعه محلی و جهانی نگران آن ها بوده ایم تاثیر گذاشته است. به علاوه، تجربه مددجو اغلب به شدت تحت تأثیر عوامل استرس زای خیلی خطرناک و غالباً موجود نظیر فقر، بیماری جسمی یا روانی، انزوای اجتماعی، آسیب، تبعیض سیستمیِ تهدیدکننده ی زندگی خصوصا نژادپرستی بنیادین حل نشدنی می باشد.

چیزی که هر روز آشکارتر می گردد این است که این عوامل استرس زای بی رحم و بلای جدید کووید ۱۹ می تواند با همپوشانی و ترکیب شدن با هم، تجربه زندگی مددجو را بیشتر به خطر اندازد. به طور معمول محدودیت های حین انجام کار در بحران کرونا ایجاب می کند که مددکاران و مددجوها به روش های ناخوشایندِ ارتباط و کار با یکدیگر، متوسل شوند.

ذهن آگاهی و خودمراقبتی در مددکاری اجتماعی

هر فردی تأثیر ویروس را با سرایت خطرناک، غیر قابل پیش بینی بودن، تهدید نیاز ما برای کنترل و نظم، عدم اطمینان از مدت زمان بقای ویروس، و نتیجه نامعلوم مرگبار آن بزرگنمایی می کند. مثال هایی از این دست که اخیرا این جملات را می شنویم: “دنیایم وارونه شده است”، “زندگی ام آشفته شده است”، “زیر پایم خالی شده ” . تجربه چنین بحران های منحصر به فردی در دو حوزه زندگی فردی و مددکار اجتماعی تنها قدرت پیامد هایش را وسعت داده و حساسیت ما را نسبت به آسیب های روانی، رنج دلسوزی و فرسودگی شغلی، تشدید می کند.

خوشبختانه حرفه مددکاری اجتماعی پیشینه طولانی در تحقیقات، تکنیک و آموزش ابتکاری در  زمینه های نظریه بحران و مداخله در بحران دارد و ایده ها و اطلاعات جدیدی که به زمینه سازی و تغییر شکل دانش بنیادی و ثانویه کمک میکند را به اشتراک می گذارد۱. بیماری کووید ۱۹ مانند سایر بحران ها، پتانسیل تهدید و فرصت را با هم داراست. گرچه فرصت هایی که ارائه میدهد در حال آشکار شدن است اما چیزی که مشخص است ظرفیت هر کدام از ما برای پیدا کردن روش هایی برای تعامل مداوم، و خود مراقبتی است که توانایی هایمان را برای تاب آوری پرورش می دهد که در واقع مقابله، بهبودی، ادامه زندگی و کار موثر با دانش و بینش جدید است. لیسانسکی می افزاید که ابزار مهم برای خود مراقبتی، ذهن آگاهی است.

ذهن آگاهی به معنای تمرینِ بودن در زمان حال است با حس آزادی و بدون قضاوت. او اجازه می دهد که با جایی که با بدنمان، احساستمان، تفکراتمان، و در ارتباط با دنیای بیرون هستیم هماهنگ شویم. آن همچنین تأیید میکند که با وجود بهترین قصد و نیت، به راحتی حواسمان از آنچه که تلاش میکنیم بدان توجه کنیم پرت می شود، و ترغیبمان می کند تا این حواس پرتی و وقفه را پذیرفته ، دوباره تمرکز کرده و از اول شروع کنیم. به جای طرفداری از این درخواست “وقتی تمام شد، بیدارم کن” که ممکن است همه ما آن را در این بحران حس کنیم، ذهن آگاهی به ما کمک میکند که جرأت بیدار شدن و هوشیار بودن نسبت به آنچه که دارد اتفاق می افتد را داشته باشیم. به علاوه کمک  میکند که درنگ کنیم، آهسته پیش برویم و نسبت به راه های جدید تفکر، خلق معنا، ارتباط با دیگران و همه آنچه که در کار با مددجو به ما کمک  می کند  ذهنی باز داشته باشیم. با تأکید بر پذیرش بدون قضاوت آنچه که هنگام توجه به طیف وسیعی از تجربه مان و معمول بودن شروع دوباره و دوباره هنگامی که از مسیر اصلی منحرف می شویم، پیدا می کنیم ، ذهن آگاهی رابطه ای را برایمان پرورش می دهد که با آرامش، شکیبایی و بخشش مشخص شده است.

منابع
۱. Grise-Owens & Grobman, 2020; Jeans, 2020; Miller, 2020;  Shemelia, 2020; Zilberstein, 2020
۲. https://www.socialworker.com/feature-articles/practice/reexamining-mindfulness-tool-self-care-during-coronavirus-crisis-beyond/